
لامپهای ال ای دی به عنوان یکی از منبع های نور و روشنایی با دو خصوصیت عمر نسبتا بالا و مصرف پایین با سرعت قابل توجهی بجای لامپهای رشتهای وارد شدند.
با وجود اینکه لامپهای ال ای دی دنیای روشنایی را عوض کردند ولی تهدیدزا بودن این گونه لامپ ها برای سلامتی افراد پرسشی است که جامعه های پزشکی را مشغول خود کرده است. لامپ ال ای دی LED lamp یک نوع لامپ جامد است که با بکارگیری سیستم دیود نورافشان استفاده از انرژیرا به مقدار زیادی کاهش میدهد و همین موضوع باعث شده تا هواداران مخصوصی را در بین مصرف کنندگان، فروشندگان، تولید کنندگان، و این گونه کالا داشته باشد.
یکی دیگر از خصوصیت های لامپ های ال ای دی که زمانی صرفا آن ها را به عنوان منبع نور قرمز می شناختند، عمر طولانی مدت آنهاست.LED مخفف شده کلمات Light emitting diode دیود ساطع کننده نور است. این گونه دیودها نیمههادیهایی هستند که با گذشتن جریان از آنها اندازه ای از انرژی به شکل نور از لامپ انتشار می یابد. در حقیقت زیاد شدن جمعیت دنیا و استفاده زیاد از نیرو و انرژی در لامپهای رشته ای یا همان لامپ های معمولی و همینطور افزایش حجم و اندازه ایجاد گازهای گلخانهای متاثر از آن عواملی بودند که فضا را برای لامپهای ال ای دی در صنعت های گوناگون جهان گشودند.
در حال حاضر لامپ های ال ای دی با گذراندن مسیر تغییر و تحول، از رکن های مهم خانهها و ساختمان های هوشمند بوده و به نظر می رسد که حرکت روبه رشد و ترقی آنها در صنعت های مختلف باعث میشود تا این محصول کوچک و کم حجم جای خیلی دیگر از گونه های لامپهای نوری را بگیرد. بر پایه پژوهش های سازمان تحقیقاتی ˈنویگنتˈ امریکا استفاده از لامپهای ال ای دی LED در دنیا فراگیری خیلی زیادی تا سال ۲۰۲۳ میلادی پیدا خواهد کرد.
آیا لامپهای ال ای دی LED سرطان زا هستند؟
دانشمندان میگویند: دلیل مهم و اصلی سرطانزا بودن هر منشا نوری در معرض تابش اشعه فرابنفش قرار گرفتن و مواد مضر و شیمیایی خطرناک استفاده شده داخل آن نیست. به تفسیر نشریه علمی ساینتیفیک امریکن (scientific American)، با اعتنا به این موضوع که در لامپهای ال ای دی جیوه بکار نمی برند در دسته منابع نوری پاک و سبز به حساب می آیند، از سوی دیگر به علت نتیجه بالا در انتشار نور و میزان پایین استفاده از انرژی برق قابل رقابت با گونه های مختلف لامپهای کم مصرف هستند.
البته تهدیدهای این لامپ های ال ای دی مورد اعتنای دیگر مراکز تحقیقاتی قرار گرفت. نتایج یک پژوهش که در نشریه فناوری محیط زیست و علوم امریکا انتشار یافته، بیانگر آن است که این گونه لامپ ها محتوی مواد سمی و خطرناک از جمله ˈآرسنیکˈ و ˈسربˈ است. این پژوهش در دانشگاه کالیفرنیا (UC) صورت گرفت و طی آن آزمایشهایی روی لامپهای ال ای دی چراغهای تزئینی، لوستر، چراغهای ترمز خودروها و چراغهای راهنمایی صورت گرفت. جواب این آزمایش به این شکل گزارش شد که لامپهای ال ای دی های قرمز با شدت کم، سرب بیشتر یعنی نزدیکبه هشت برابر نسبت به گونه های دیگر این لامپها دارند.
بر اساس این گزارش، لامپ های ال ای دی با رنگ سفید دارای کم ترین مقدار سرب هستند. نیکل نیز یکی از فلزات سنگین استفاده شده در لامپهای ال ای دی است که سبب تولید واکنشهای آلرژیزا در یک پنجم از افراد جامعه میشود. مس هم از دیگر فلزهای سنگینی بوده که در تولید این گونه لامپها مورد استفاده قرار می گیرد که به عنوان یک تهدید بسیار جدی زیست محیطی به حساب می آید؛ چرا که اگر این فلز از بقایا و آثار لامپها ال ای دی به دریاچه ها و رودخانهها راه پیدا کنند، مسمومیت و مرگ آبزیان را به دنبال خواهد داشت.
ال ای دی پسمانده ای خطرناک!
دانشمندان میگویند که بازکردن و یا شکستن یک لامپ ال ای دی و استنشاق بخارات و دود حاصل از آن سبب ظاهر شدن سرطان نمیشود؛ ولی مواد خطرناک و سمی موجود در آن بانی بروز بیماریهای جدی و مهمی در بدن میشود. به همین خاطر اگر یک لامپ ال ای دی در منزل یا محل کار شکسته شد باید در دسته زبالههای خطرناک به حساب بیاید و برای تمیز کردن آن از دستکش استفاده شود. تمیزکردن زبالههای الایدی هم اقدامی پر احتیاط است. برای جمع آوری زبالههای الایدیهای چراغهای راهنمایی و رانندگی که در آنها از لامپهای قرمز رنگ استفاده شده باید از لباس خاص محافظ استفاده شود.
همچنین کارشناسان زیست محیط دانشگاه کالیفرنیا آمریکا میگویند: باید توجه داشت که این نوع لامپها باید به عنوان زباله جداگانه دفن شوند. این محققان توصیه میکنند: سازندگان این نوع لامپها میتوانند با کاهش غلظت فلزات سنگین در این نوع محصولات سلامت هرچه بیشتر این نوع لامپها را افزایش دهند.
داخل لامپهای LED چیست؟
لامپ الایدی یا ˈدیودهای ساطع کننده نورˈ از یک حباب با دو سر پلاستیکی تشکیل شده است. طبق گزارش فنی گاردین، تولید نور در لامپهای الایدی هنگامی رخ میدهد که الکترونهای داخل دیودها انرژی را در شکلی از نور ساطع میکنند. این نوع منابع انرژی تا ۸۵ درصد نسبت به انواع دیگر لامپهای نوری مرسوم و تا ۱۰درصد نسبت به لامپهای فلورسنت برق کمتری مصرف میکنند.
لامپهای الایدی روشنایی خانههای هوشمند
اکنون این لامپها به عنوان یکی از ابزار مهم خانههای هوشمند مورد استفاده عمومی پیدا کرده است؛ به گونهای که کاربران با سوئیچ کردن بر روی لامپهای الایدی بی سیم میتوانند از طریق تلفنهای همراه و یا کامپیوترهای خود روشن و خاموش بودن آنها را کنترل کنند. اگرچه این امر مقرون به صرفه است اما خطر هک شدن و رویارویی با هکران را نیز به دنبال دارد. البته این خطر در کمین هر دستگاه متصل به اینترنت نیز هست.
مزیتهای لامپ های ال ای دی
بازده نوری بالا، تنظیم زاویه تابش، تنظیم شدت نور، جریان راه اندازی و طول عمر از زمره فواید استفاده از لامپهای ال ای دی است. لامپ های ال ای دی در دمای منفی ۴۰ درجه تا مثبت ۸۵ درجه سانتی گراد قابلیت استفاده را دارند و به همین ترتیب این لامپها قابل استفاده در هر فصلی در کره خاکی هستند.
نور ال ای دی دفع کننده حشرات
در لامپهای رشته ای قدیمی بعد از آلودگی ناشی از تجمع حشرات، گرد و غبار اصلی ترین علت افت نور به حساب می آید و همین موضوع دلیل پایین آمدن شدید راندمان نور است. به همین خاطر لامپها بایستی هر چند وقت یک بار تمیز بشوند، ولی لامپ های ال ای دی نه تنها حشرات را به خود جذب نمی کنند علاوه بر این آنها را نیز پراکنده می کنند. هرچند لامپ های ال ای دی دارای عیب های زیست محیطی زیادی است ولی از لحاظ کیفیت نور، اثرات زیست محیطی و مقدار استفاده از انرژی در قیاس با لامپ های فلورسنت فشرده مواد سمی کمتری را دارا هستند./
www.lustersane.ir